De feestdagen zijn voorbij en daarmee ook de jaarlijkse traditie van de nieuwjaarsbrieven. Elk jaar opnieuw maken kinderen op school meerdere brieven: één voor de ouders en meestal nog twee extra voor de grootouders. Maar elk jaar opnieuw stel ik me dezelfde vragen: voor wie zijn die brieven eigenlijk bedoeld in onze steeds veranderende gezinnen?
Een traditie die niet iedereen past
In een klassiek gezin is het logisch: één brief voor mama en papa, twee voor de grootouders aan beide kanten. Maar wat met gebroken gezinnen? In mijn geval zijn mijn ouders gescheiden. Dat betekent dat mijn zoon plots niet weet wie nu de brief voor de grootouders moet krijgen. Krijgen beide grootouders aan mijn kant een aparte brief? En wat als grootouders hertrouwd zijn? Wie krijgt er dan voorrang?
Bij ons is de brief voor de ouders namelijk iets speciaals, is die bij een gebroken gezin dan voor mama of papa? Moet het kind dan kiezen wie het belangrijkst is? Dit zorgt voor ongemakkelijke keuzes en soms gemiste verwachtingen.
Ik los het op door thuis een extra brief te laten maken, maar dat is niet voor iedereen haalbaar op die manier. Niet elke ouder heeft daar de tijd of de materialen voor en ook niet elk kind is enthousiast om nóg meer te knutselen. Sommige kinderen vinden knutselen en schrijven leuk, anderen totaal niet.
Een ongemakkelijke verplichting
Dan is er nog het voorlezen van de nieuwjaarsbrieven. Vinden kinderen dit echt leuk? Volgens mij voelt het voor veel kinderen eerder als een verplicht nummer. Voorlezen van die brieven kan stressvol zijn, zeker wanneer ze zich daar niet goed bij voelen. Mijn zoon vindt het bijvoorbeeld allesbehalve fijn om die brieven voor te lezen. En eerlijk? Als ik terugdenk aan mijn eigen jeugd, deden wij dit ook niet graag. De bedoeling is ongetwijfeld mooi: kinderen leren hun dankbaarheid uiten. Maar als die boodschap geforceerd aanvoelt, mist ze misschien haar doel.
Hier hoeft de zoon zijn nieuwjaarsbrieven niet voor te lezen als hij dat niet wil, als ouder of grootouder voelt dat moment ook niet zo fijn als je merkt dat je kind hier moeite mee heeft.
Tijd om de traditie te herbekijken?
Ik begrijp dat scholen niet met elke thuissituatie rekening kunnen houden, en dat is ook helemaal niet hun taak. Maar als ik eerlijk ben, lijkt deze traditie stilaan voorbijgestreefd. Misschien moeten we durven nadenken over alternatieven.
Wat als scholen in plaats van brieven een andere manier vonden om samen stil te staan bij het nieuwe jaar? Iets wat minder stress oplevert en meer aansluit bij wat kinderen echt leuk vinden, zonder ongemakkelijke verplichtingen.
Een ideetje kan zijn om wensengeltjes maken in de klas en hier in de klas boodschappen op schrijven voor elkaar. Dit zorgt niet alleen voor minder individuele druk, maar stimuleert ook verbondenheid.
Een andere idee is om in de klas samen iets te maken, zoals een groot kunstwerk of een poster met wensen voor het nieuwe jaar. Deze kan dan gekopieerd worden in het nodige aantal exemplaren volgens de verschillende gezinssituaties. Dit is volgens mij een manier die minder geforceerd aanvoelt en meer ruimte laat voor die thuissituaties.
Heb jij ook ervaring met nieuwjaarsbrieven? Wat vinden jouw kinderen ervan? Vind jij dat het tijd is om samen na te denken over hoe we deze traditie in de toekomst kunnen herwerken?